Jak podaje SKOZK, dzięki wytrwałości pracowników Zarządu Cmentarzy Komunalnych wśród kamiennych odłamków na Starym Cmentarzu Podgórskim odnaleziono i zidentyfikowano fragmenty najstarszego znanego pomnika grobowego na cmentarzu komunalnym w Krakowie - pomnika z grobu Agnieszki Drelinkiewiczówny.
"Z ksiąg metrykalnych ówczesnej parafii na Ludwinowie wiemy, że zmarła 7 października 1794 roku Agnieszka Drelinkiewiczówna dożyła zaledwie 15 lat i mieszkała na terenie Dębnik - Kapelanki" - opisuje biuro SKOZK w mediach społecznościowych.
Grób tej dziewczyny już dziś nie istnieje, ponieważ w latach 70. XX wieku przez środek Starego Cmentarza Podgórskiego poprowadzono nową ulicę Telewizyjną (obecnie aleję Powstańców Śląskich). Pochówki z terenu wydzielonego pod drogę zlikwidowano, a szczątki ludzkie przeniesiono do zbiorowych mogił. Zniszczeniu uległo wtedy wiele nagrobków - jak zwraca uwagę SKOZK - o dużej wartości historycznej i artystycznej. Część ich resztek znajduje się w lapidarium, a część wkopana jest w nasyp przy chodniku biegnącym wzdłuż alei Powstańców Śląskich.
"Na szczęście wiele usuwanych pomników nagrobnych udało się utrwalić w latach 70. XX wieku na zdjęciach i rysunkach. To właśnie dzięki takiej dokumentacji po pół wieku zidentyfikowano pozostałości nagrobka Drelinkiewiczówny. Po uzupełnieniach i scaleniu nagrobek zostanie postawiony przy głównej alei ocalałej części cmentarza. Tablica z nazwiskiem zmarłej zostanie w całości zrekonstruowana w oparciu o zachowaną dokumentację" - przekazuje biuro SKOZK.
Konserwacja nagrobka Agnieszki Drelinkiewiczówny to część projektu kluczowego Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa (SKOZK rozdziela dotacje z NFRZK), przedsięwzięcia realizowanego w latach 2023-2026, którego celem jest pełna rewaloryzacja zachowanej części Starego Cmentarza Podgórskiego - najstarszej nekropolii komunalnej Krakowa. Cmentarz ten funkcjonował już przynajmniej w 1794 roku, jest zatem starszy od otwartego w 1803 roku Cmentarza Rakowickiego. Najstarszym niekomunalnym cmentarzem w Krakowie jest natomiast żydowski Cmentarz Remuh przy ul. Szerokiej, założony w 1535 roku.
Stary Cmentarz Podgórski liczy ponad 230 lat. Przez ponad 100 lat służył mieszkańcom ówczesnego miasta Podgórza. Niegdyś nekropolia ta była dużo większa. Jednak w czasie II wojny, w latach 40. XX wieku, cmentarz w ponad jednej trzeciej został zniszczony, gdy odebrano mu część terenu pod budowę linii kolejowej. Kolejny raz został okrojony w latach 70., właśnie podczas budowy ul. Telewizyjnej (obecnie Powstańców Śląskich), którą poprowadzono przez cmentarz. Pozostał fragment, który jest dziś świadectwem pięknej nekropolii, równie ciekawej co Rakowicka. Wśród pochowanych na cmentarzu są m.in. burmistrzowie miasta Podgórza, jego honorowi obywatele, działacze społeczni, artyści.
Jednak jeszcze nie tak dawno to miejsce nie wyglądało jak cmentarz, tylko jak bezładne zwalisko kamieni. Przez lata cmentarz był bowiem nieogrodzony, zaśmiecony i zarośnięty, w efekcie zamienił się w miejsce schadzek i pijackich balang.
W końcu w latach 90. XX wieku ogrodzono go i usunięto gąszcz samosiejek. Z kolei ponad 10 lat temu zaczęło się ratowanie pomników nagrobnych i grobowców tej najstarszej na terenie Krakowa komunalnej nekropolii dzięki dotacjom z NFRZK. SKOZK przez wiele lat wspierał tu konserwację nagrobków i pomników cmentarnych. Obecnie realizowany projekt kluczowy ma stanowić finał prac na Starym Cmentarzu Podgórskim - ostatni etap jego ratowania.
Zakaz krzyży w warszawskim urzędzie. Trzaskowski wydał rozporządzenie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
