150. rocznica urodzin Wincentego Witosa. Promocja dzieł przywódcy polskiego ruchu ludowego

Spotkanie odbędzie się 31 stycznia (środa) o godz. 16.30 w siedzibie Sądu Okręgowego w Rzeszowie, pl. Śreniawitów 3 (piętro II, sala konferencyjna).

Wystąpią:

• Dr hab. Dariusz Iwaneczko – dyrektor Oddziału IPN w Rzeszowie;

• Dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS, autorka książki „Myśl polityczna Wincentego Witosa”;

• Dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN, i dr inż. Marek Steindel, prawnuk Wincentego Witosa. Marek Steindel jest wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach. Zaprezentuje on książkę „Wincenty Witos, Dzieła wybrane, t. 1–5” (Warszawa 2023);

• Dr Tomasz Bereza, historyk IPN Rzeszów i dr Marcin Bukała, naczelnik OBUWIM IPN Rzeszów zaprezentują artykuł naukowy „Witos i jego związki z Podkarpaciem” zamieszczony w „Dzieła wybrane, t. 1–5” oraz „Wincenty Witos 1874–1945”.

Wincenty Witos urodził się 21 stycznia 1874 r. we wsi Wierzchosławice w powiecie tarnowskim, w biednej rodzinie chłopskiej. Od 1895 r. był związany ze Stronnictwem

Ludowym w Galicji. W grudniu 1918 r. został prezesem Zarządu Głównego PSL „Piast” , pozostając na tym stanowisku do 1931 r. W krytycznym momencie wojny polsko -sowieckiej 24 lipca 1920 r. stanął na czele Rządu Obrony Narodowej. Na wezwanie Witosa chłopi masowo wstępowali do wojska. Zasługą rządu jest także doprowadzenie do uchwalenia konstytucji marcowej oraz podpisanie traktatu ryskiego z Rosją Bolszewicką. Jego rząd przetrwał do 13 września 1921 r. Mimo różnic politycznych dzielących Witosa i Piłsudskiego w 1922 r. został odznaczony przez Naczelnika Państwa Orderem Orła Białego. Dwa razy stanął jeszcze na czele rządu: 28 maja – 16 grudnia 1923 r. i 10 maja 1926 r. (cztery dni później w konsekwencji zamachu stanu przeprowadzonego przez marszałka Józefa Piłsudskiego gabinet Witosa ustąpił). Skazany w procesie politycznym we wrześniu 1933 r. wyjechał na emigrację. Tuż po niemieckiej agresji na Polskę wrócił do kraju. Został aresztowany przez Niemców 16 września 1939 roku i osadzony w więzieniu w Rzeszowie. Naziści bezskutecznie próbowali namówić Wiktosa do poparcia ewentualnej budowy podporządkowanego Niemcom państwa polskiego. W czerwcu 1945 r. nie przyjął zaproszenia do Moskwy na konferencję dotyczącą powstania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Wincenty Witos zmarł 31 października 1945 r. w krakowskim Szpitalu Bonifratrów.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r., włączył Wincentego Witosa w poczet Ojców Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, a w 2023 r. ogłosił rok 2024 Rokiem Wincentego Witosa.